მცხეთა-მთიანეთის მხარე
| ადმინისტრაციული ერთეული | |
|---|---|
|
მცხეთა-მთიანეთის მხარე | |
 | |
| ქვეყანა |
 საქართველო |
| ადმ. ცენტრი | მცხეთა |
| შიდა დაყოფა | დუშეთის მუნიციპალიტეტი, თიანეთის მუნიციპალიტეტი, მცხეთის მუნიციპალიტეტი და ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი |
| კოორდინატები | 42°17′00″ ჩ. გ. 44°45′00″ ა. გ. / 42.28333° ჩ. გ. 44.75000° ა. გ. |
| სახელმწიფო რწმუნებული | დავით ნოზაძე[1] |
| დაარსდა | 1995 |
| ფართობი | 6785 კმ² |
| ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
| მოსახლეობა |
 94 573 (2014) კაცი |
| სიმჭიდროვე | 13,9 კაცი/კმ² |
| ეროვნული შემადგენლობა |
ქართველები 94,5 % აზერბაიჯანელები 2,4 % ოსები 1,4 % ასურელები 0,7 % სომხები 0,3 % რუსები 0,3 %[2] |
| სარწმუნოებრივი შემადგენლობა |
მართლმადიდებლები 96,07 % მუსლიმები 2,43 %[3] |
| სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
| ოფიციალური საიტი | http://www.mtskheta-mtianeti.gov.ge |
 | |
მცხეთა-მთიანეთის მხარე — მხარე აღმოსავლეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ-გეოგრაფიული პროვინციების შიდა ქართლის, ერწო-თიანეთის, ფშავის, ხევსურეთის, მთიულეთის, გუდამაყრის, ქსნისხევის, ხევის ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-MM.
ზოგადი ცნობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მხარის ფართობი შეადგენს 6785 კვ.კმ-ს, მოსახლეობა – 94 573 ადამიანს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ-ზე – 13,9 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი მცხეთა. მხარეში 411 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი – 2: მცხეთა, დუშეთი;
- დაბა – 5: ჟინვალი, ფასანაური, თიანეთი, სიონი, სტეფანწმინდა;
- სოფელი – 404.
- ეთნიკური შემადგენლობა – ქართველები, აზერბაიჯანელები, ოსები, ასურელები, სომხები, რუსები.
ადმინისტრაციული დაყოფა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მცხეთა-მთიანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ–ტერიტორიული ერთეულები:
| რუკა | მუნიციპალიტეტები |
|---|---|
 |
დუშეთის მუნიციპალიტეტი |
| თიანეთის მუნიციპალიტეტი | |
| მცხეთის მუნიციპალიტეტი | |
| ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი |
მმართველობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- 1995–1997 — შალვა ოგბაიძე (პირველი გუბერნატორი);
- 1997–1998 — თემურ გიორგაძე;
- 1998–2001 — კობა ბუჩუკური;
- 2002–2004 — არმაზ შამანაური;
- 2004 — დავით ბაშალეიშვილი;
- 2004–2005 — გიორგი ხაჩიძე;
- 2005–2008 — ვასილ მაღლაფერიძე;
- 2008–2013 — ცეზარ ჩოჩელი;
- 2013 — ხათუნა ოჩიაური;
- 2013 — ნუგზარ ყიფიანი.
მოსახლეობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი[4] | 2002 წ. აღწ. | 2014 წ. აღწ. | 2016' | 2017' | 2018' |
|---|---|---|---|---|---|
| მცხეთა-მთიანეთი | 117 740 | 94 573 | 94 100 | 93 900 | 93 900 |
| დუშეთის | 33 636 | 25 659 | 25 900 | 26 000 | 26 100 |
| თიანეთის | 14 014 | 9468 | 9800 | 9900 | 10 000 |
| მცხეთის | 64 829 | 55 651 | 54 400 | 54 200 | 53 900 |
| ყაზბეგის | 5261 | 3795 | 3800 | 3800 | 3800 |
ეკონომიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მცხეთა-მთიანეთი ძირითადად სასოფლო-სამეურნეო მხარეს წარმოადგენს, სადაც გამოიყოფა მეცხოველეობის (თიანეთი, დუშეთი, ყაზბეგი) და მებოსტნეობა-მებაღეობის რაიონები (მცხეთა, ნაწილობრივ დუშეთი). საქართველოს სამხედრო გზა ამ რეგიონზე გადის, რუსეთ-საქართველოს დამაკავშირებელი ერთადერთი მაგისტრალია ამჟამად. სამრეწველო ობიექტები თავმოყრილია მცხეთასა და დუშეთში. მხარეში მდებარეობს ქვეყნის მთავარი სამთო-სათხილამურო კურორტი გუდაური.
ღირსშესანიშნაობები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
- ქალაქი-მუზეუმი მცხეთა
- ანანურის ციხე
- ზედაზნის მონასტერი
- ლარგვისის მონასტერი
- შიომღვიმის მონასტერი
- შატილი (ძეგლი)
- გერგეტის სამება
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ოფიციალური საიტი დაარქივებული 2018-03-22 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
| |||||||||||||||||
| ||||||||
